Nhiều ý kiến cho rằng, với một kỳ thi mục tiêu chính là để xét công nhận tốt nghiệp THPT thì liệu có cần ra đề có những câu hỏi quá khó, tạo nên nhiều lo lắng?

Đề thi các môn những ngày qua bị đánh giá là quá khó

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

 

Vì thế, một kỳ thi hai mục đích lại tiếp tục khiến dư luận lo ngại về tính khả thi thực sự của nó.

Trường ĐH chọn được thí sinh phù hợp

PGS Đào Văn Đông, Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ giao thông vận tải, cho rằng kỳ thi với 2 mục tiêu là xét tốt nghiệp và xét tuyển ĐH hiện nay đang được vận hành ngày càng tốt hơn, ngay cả về đề thi. Đúng là yêu cầu tuyển sinh của mỗi trường ĐH là khác nhau, nhưng quan trọng là phải có một thước đo khả dĩ để đo năng lực của những thí sinh (TS) muốn đăng ký xét tuyển vào trường, cho nên việc có một kỳ thi cấp quốc gia là rất thuận lợi cho các trường ĐH. Nó giúp các trường ĐH giảm được gánh nặng phải có một kỳ thi riêng, trong khi đó không phải trường nào cũng có yêu cầu quá cao hoặc quá khác biệt về đầu vào.

Cùng quan điểm, ông Hoàng Minh Tuấn, Trưởng phòng Khảo thí (Sở GD-ĐT tỉnh Vĩnh Phúc), nhìn nhận với đề thi năm nay, các trường ĐH dễ dàng hơn trong việc lựa chọn TS phù hợp với mức độ yêu cầu của trường mình.

Tuy nhiên, ông Tuấn cũng cho rằng đề khó chưa chắc đã phân hóa tốt. Theo ông Tuấn, hiện tại vẫn nên duy trì một kỳ thi THPT quốc gia như đang làm, dù tỷ lệ đậu tốt nghiệp cao, mà các trường ĐH có yêu cầu cao chưa chắc đã tuyển chính xác hoàn toàn đối tượng mình mong muốn.

PGS Trần Văn Tớp, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, nêu ý kiến: “Bộ GD-ĐT đã đặt ra mục tiêu đề thi sẽ dành tỷ trọng 60% câu hỏi dễ cho việc xét tốt nghiệp, 40% cho việc xét tuyển ĐH. Năm ngoái cũng đặt ra mục tiêu này, nhưng thực tế chưa đạt được như mong muốn nên đề thi năm nay có khó hơn thì cũng phù hợp với mục tiêu đặt ra ban đầu. Đề năm nay bị "kêu" là khó, nhưng so với các đề thi tuyển sinh ĐH trước đây thì có thấm vào đâu! Nói khó là bởi chỉ nghĩ tới mục đích xét tốt nghiệp. Nhưng nên nhớ đây là kỳ thi hai mục tiêu”.

Năm nay, phần lớn các thí sinh đều khó làm tốt trọn vẹn đề thi THPT quốc gia

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

 

 

Rất khó đáp ứng cả hai mục tiêu

Mặc dù đánh giá cao nỗ lực của việc ra đề thi, nhưng ông Nguyễn Hùng Tráng, Phó hiệu trưởng Trường THPT Sáng Sơn (Vĩnh Phúc), cũng thừa nhận việc ra được một đề thi thỏa mãn 2 mục tiêu là rất khó. Theo ông Dương Văn Bản, Hiệu trưởng Trường THPT Tam Đảo (Vĩnh Phúc), nếu có thể được, việc xét công nhận tốt nghiệp cho học sinh có thể ủy quyền cho các sở GD-ĐT. Còn việc tổ chức thi để tuyển sinh ĐH thì do Bộ GD-ĐT định hình.

Việc ra một đề thi làm sao để cho học sinh học lực trung bình đạt điểm trung bình, vừa đảm bảo tính phân loại cao nhằm thỏa mãn nhu cầu xét tuyển ĐH từ trường tốp cao đến trung bình là cực khó. Cho nên theo ông Bản, kỳ thi để xét tốt nghiệp có thể ủy quyền cho các sở GD-ĐT, hoặc là thi, hoặc là xét. Còn việc tuyển sinh vào ĐH như thế nào thì Bộ GD-ĐT với các trường tính toán.

GS Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và nhi đồng Quốc hội, cũng cho rằng dù có khả năng phân hóa tốt hơn bởi nhiều câu hỏi nhưng với một dung lượng, thời lượng dành cho một kỳ thi, một bài thi thì rất khó để có thể đáp ứng được những yêu cầu mang tính chất vừa đại trà, đánh giá năng lực ở mức thấp, vừa tuyển lựa một số lượng tương đối nhỏ học sinh để vào ĐH, nhất là ĐH chất lượng cao.

Tiến sĩ Đỗ Ngọc Quyên, chuyên gia độc lập về lĩnh vực khảo thí, phân tích: “Về bản chất, kỳ thi không nhằm so sánh năng lực hay kiến thức của các TS với nhau mà chỉ đánh giá TS có đạt hay không đạt một ngưỡng chuẩn. Trong khi đó, kỳ thi tuyển sinh ĐH với mục đích đánh giá sự khác biệt về năng lực, kiến thức của TS để tuyển chọn sinh viên đầu vào các trường ĐH. Do tính chất và mục đích của 2 kỳ thi rất khác nhau, không nên ghép hai kỳ thi tốt nghiệp và tuyển sinh ĐH vào làm một bài thi”.

Theo bà Quyên, nếu cố khiên cưỡng thì sẽ có rất nhiều vấn đề, chẳng hạn như rất khó có thể kiểm soát được độ khó của đề thi để đảm bảo cả hai mục đích. Thực tế đề năm ngoái quá dễ, còn năm nay là quá khó. Mức độ phân loại của đề thi cũng khó được đảm bảo. “Chừng nào Bộ GD-ĐT còn cố ghép hai kỳ thi tốt nghiệp THPT với kỳ thi tuyển sinh ĐH, thì người hứng chịu hậu quả là người học”, bà Quyên nhận định.

Bản chất của kỳ thi là xét công nhận tốt nghiệp THPT Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học 2017 - 2018, GS Phan Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội, đã phát biểu: "Chúng ta vẫn nói là đáp ứng 2 yêu cầu nhưng tôi cho rằng thi THPT là để công nhận tốt nghiệp của các em sau 12 năm học; chuyện tuyển sinh ĐH là việc của các trường ĐH, tùy theo yêu cầu, theo đặc thù của mình mà có cách tuyển phù hợp. Chúng ta lấy kết quả thi phổ thông rồi “đắp” vào ĐH thì sẽ khó vì thi phổ thông là để đánh giá đa số. Trong khi đó, tuyển sinh ĐH là tuyển những em có năng lực phù hợp với từng ngành nghề. Tự chủ ĐH có liên quan việc tự chủ tuyển sinh là như vậy". GS Đào Trọng Thi cũng nhấn mạnh, vẫn cần coi đây là kỳ thi tốt nghiệp THPT, nhiệm vụ chính vẫn là để xét công nhận tốt nghiệp sau 12 năm học của học sinh và chỉ đặt ra yêu cầu đánh giá năng lực ở mức trung bình. Những trường ĐH không có yêu cầu đặc biệt vẫn dùng nó để xét tuyển ĐH. Mục tiêu, yêu cầu khác nhau mà lại đo bằng một thước chung thì rất khó. Nhà giáo Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội đồng Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội), cũng lo ngại: nếu đề thi lạc vào hướng tăng độ khó thì nhân dân sẽ có ý kiến, sẽ lo ngại vì họ là đại diện số đông. Hy vọng Bộ thay đổi có chừng mực để kết quả của kỳ thi đúng là kỳ thi THPT quốc gia, phổ thông, cơ bản chứ không lạc vào phân hóa quá khiến cho kỳ thi này trở thành kỳ thi tuyển sinh ĐH.

Quý Hiên

Theo Thanh Niên